Rapportgeschiedenis 6de leerjaar in 1976/77 - 2002/03 - 2006/07 - 2012-13

Is het onderwijs in 2012 beter dan in 1976?  Eerlijk, ik weet het niet, ik vrees dat het kwalitatief minder geworden is...

Maar natuurlijk zeg ik dat ook om reactie los te weken op het forum en andere opvattingen te horen op basis van deze en andere rapporten waarover de lezer beschikt...  Dit verslag is opgemaakt als papa van drie kinderen, maar ook als zoon tussen elf kinderen en last but not least als interimair leerkracht (als zelfstandige is lesgeven voor mij eerder een herbronning dan een last, zeker omdat ik dan minder uren moet 'werken' maar eerlijk is eerlijk, ik zou het NIET full time willen doen omdat ik dan de afwisseling met de moeilijkere volwassenen mis).

2012-2013: Het eerste rapport van mijn jongste spruitje Stientje Van Belle (°28/07/2001) is binnen, joepie.  Meteen het moment om eens analytisch te werk te gaan en een vergelijking te maken met dat van haar zus Marieke Van Belle (°27/07/1995), dat van haar broers Floris Van Belle (°03/10/1992) en ook dat van haar papa Jean Marc Van Belle (°26/06/1965). Ik heb niet het rapport van de moeke Veerle Langedock omdat dat niet gespaard werd, en dat van mijn zeven broers en zussen ging wat te veel zijn (ik heb een paar hoogbegaafde broers, maar ik ben gelukkig 'normaal' begaafd op IQ-vlak).

Maar het is interessant om deze rapporten te vergelijken en wat te becommentariëren, zeker omdat ik zelf ook door het volgen van de GPB-cursus (vroegere D-cursus, nu SLO-opleiding) een stamboeknummer heb (zie http://logocom.be/poezie/vti-izegem-mooi-meisje.htm) maar nog eerst piano wil kunnen spelen voor ik mijn opleiding Leerkracht Lager Onderwijs wil behalen, waardoor ik eigenlijk ook als actief forumlid van 'Het Belgische Lerarenforum' niet slecht geplaatst ben voor wat randopmerkingen.

1. 2012/2013: Rapport Stientje 6C: Klik hier - blz. 1 

Detail: School BALO Moorsele.

Er vallen volgens mij drie hoofdzaken op:

opsommingsteken Primo De helft van het blad is gevuld met geschreven commentaar door de juffrouw.
opsommingsteken Secundo Er staan GEEN procenten noch totaalpunten per vak.
opsommingsteken

Tertio  Er staan GEEN vakken MO of expressievakken (muziek), WO (wereldoriëntatie/aardrijkskunde-geschiedenis), noch godsdienst/zedenleer op.

Ik ga het hier niet hebben over de inhoud maar heb de punten erbij geschreven gebaseerd op deze Works-tabel (naar Excel geconverteerd) om natuurlijk te kunnen vergelijken met zus en broer en papa.

Dit zal dus in zekere zin het enige rapport zijn dat moeilijker vergelijkbaar is.  Ik weet het, ik zag het in mijn opleiding, met de vervrouwelijking van het onderwijs is het emotionele belangrijk (het druipt er hier van af overigens) en punten geven kan pijnlijk zijn, maar als je later kijkt naar mijn rapport uit 1977 staat er bovenaan op de versierde buitenkant van het rapport (dat kun je niet zien, maar de rapporten uit 1977 waren meesterwerkjes in schoonschrift door supermeesters geschreven, zegt ook al iets over het niveau, ik kan dat zelf ook - nog - niet) deze tekst: "1. Beoordeel uw jongen niet enkel naar zijn resultaat, maar vooral naar de geleverde inspanning."

Nu zakelijker naar het rapport: Mooie punten, maar geen plaats, want ook dat is taboe.  Eigenlijk vraag ik me af waar de motivatie nog is van de rappere en of the film "The Wall" van Pink Floyd hier niet opduikt op http://www.youtube.com/watch?v=PQE3vcwU97g fragment rond 1 h 25 minuten waar we er rij-lopertjes en egaal gehakt van maken (ik heb ook de Canadese film Monsieur Lazhar besteld en ook BenX ligt eigenlijk in dezelfde logica). Dus iemand die haar best doet, wordt erg mildjes behandeld, en voor de zo groot mogelijke middenklasse (zelfs mediaan vervangt gemiddelde) geen concurrentie meer?

Wat we hier NIET kunnen zien is natuurlijk ook het schoolniveau.  Natuurlijk kan Balo Moorsele niet aan het niveau van de Vrije basisschool van Rodenburg waar onze kinderen voor mijn echtscheiding nog naar toe gingen omdat we ze net omwille van het niveau gestopt hadden, maar de eindtermen moeten er toch voor zorgen dat 40/40 overal hetzelfde zou moeten zijn, dus laten we dat hier buiten beschouwing.

Ik heb trouwens geen klagen, en inderdaad, wij als ouders hebben ons NOOIT zorgen moeten maken over de slaagkansen in het lagere. Mijn ouders evenmin zonder dat ze ooit mee hielpen leren en de straf- of beloningsafrekening in 1977 en ervoor meestal pas kwam bij het rapport en wij dus een gezonde angst hadden hiervoor die ons in dezelfde tegengestelde mate ook motiveerde om goed te studeren.  Nu wordt alles gespreid allemaal omdat ik leerde in KHBO opleiding BALO dat het leren 'plezierig' moet zijn en mijn Spartaanse of toch minstens strengere wijze met een lat die ik wel durf hoger leggen maar hen er dan ook persoonlijk help hoe ze erover moeten raken, eigenlijk taboe was en je als man tussen een groep met 95% vrouwen toch wel heel mannelijk (en afstandelijk) moet blijven. Ik had het niet door, maar emancipatie is goed, zolang het niet tè is. En als hierover praten taboe is, dan zijn de vrouwen die dit lezen niet echt bewust zelfkritisch zoals nochtans het prachtige vak van agogiek als basisnorm stelt!

Conclusie1: Stientje haalt 83,17% = procent = per honderd, maar dit voor de basisvakken. Rest niet gequoteerd...

 

2. 2006/2007: Rapport Marieke 6B: Klik hier - blz. 2 

Detail: School BALO Moorsele (eenzijdig van school verplaatst op 01/09/2005 ondanks gezamenlijk ouderlijk gezag met steun van malafide advocaat Mr. Jacques Tremmery; papa wist zelfs helemaal van niets). Punten stegen bij overgang aanzienlijk, maar mijn echtgenote en ik kozen oorspronkelijk net voor Rodenburg omwille van hoger niveau en Mariekes hartsvriendinnetje Charlotte).

Er vallen hier volgens mij drie zaken op:

opsommingsteken

De hoofding is net dezelfde, dus zelfde software, maar het is ook dezelfde school zes jaar eerder, wat het extra interessant maakt. 

opsommingsteken

Je ziet een duo leerkrachtenteam bovenaan en er is zowel een kolom 'gemiddeld' als 'mediaan', wat extra info kan geven als ouders cijfermatig sterk genoeg zijn om een zwak vak verder te analyseren en eventueel een stuk van de 'schuld' te zoeken bij de leerkracht of het vak zelf.

opsommingsteken

Er staan veel detailvakken, subtotalen, kortom heel veel cijfers op en er staat zelfs een klasprofiel onderaan.

Vooringenomenheid kan men nooit volledig wegcijferen (daarom studeer ik ook psychologie om de aard van het mensbeestje te doorgronden en werk ik met de principes van Desmond Morris om mij zo objectief mogelijk op te stellen), maar dit is een echt evaluatierapport dat zeer veel informatie geeft.

Hierbij bedenkende dat er tegenwoordig veel vaders (en moekes) zijn die soms enkel het rapport te zien krijgen, is het immers erg belangrijk dat zo'n rapport echt veel detail geeft.  Ik zag laatst nog een reclame van een Tablet met daarop een grafiek en de tekst "Een beeld zegt meer dan 1000 woorden" en dat is, sorry, gewoonweg een zeer grove leugen. Een beeld is eenvoudiger dan een rapport, en zegt net daarom VEEL MINDER!  Het past in de trend dat we minder inspanning moeten leveren, maar dit rapport zegt veel veel meer.  Nog steeds op vandaag, kan ik met dit rapport heel veel details oproepen van hoe ze toen was en waarin ze tijd stak.  In de rapportavond van een ander meisje te Rodenburg op ditzelfde moment, vernam ik trouwens hoe de leerkracht bij de uitleg differentieerde aan de ouder dat het ene vak inspanningen vergt, en andere vakken 'gemakkelijk' gaan en dit is een prachtige nuance, die je nu ook nog op dit rapport kunt toepassen.

Opmerking: Omtrent tablets in het onderwijs: lees dit zeker eens.

Maar akkoord, er staat geen emotionele tekst bij van hoe ze haar best doet.  Is het bruut van mij te zeggen dat dit niet ter zake doet als je een reeks van liefst ALLE rapporten van alle schooljaren van al je kinderen spaart en dat je die ook van jezelf hebt?  Het leuke is immers nu, dat mijn dochter ZELF haar rapport wil met het mijne vergelijken, en als ze wat in de put zit, toon ik wel de slechte stukken erin, maar uiteindelijk word je pas een betere sporter, een slimmere leerling, een wijzere ouder als je mensen rondom je heen zoekt die beter zijn dan jezelf en niet alleen in groepen vertoeft waar jij eventjes kunt teren op je voorsprong om op die manier stilstaand vanzelf achteruit te gaan.

 

Conclusie2: Marieke haalt 85,50% = procent = per honderd, en dit als totaal voor alle vakken. Je kunt per vak vergelijken met zowel het gemiddelde als de mediaan, en je kunt zelfs zien hoe ze zich situeert in het klasprofiel.  Enige: een (subjectieve?) quotering van 'gedrag' ontbreekt, en ook geen tekst hierover.

 

3. 2002/2003: Rapport Floris : Klik hier - blz. 3 

Detail: School Vrije Basisschool Rodenburg, maar tot en met vijfde leerjaar in Vrije Basisschool Bellegem. Hij werd wel ernstig gepest in dit zesde jaar (o.a. werd zijn hoofd in de WC gestopt op een bepaald moment, maar vertelde dit ons als ouder pas jaren later).

Hier moet je ook opletten voor iets raars: Floris WAS hoogbegaafd (zie http://florisvanbelle.be/iq.pdf) en sloeg zijn tweede leerjaar halverwege over en ging naar het derde leerjaar (floris@logocom.be of http://www.facebook.com/floris.vanbelle) om alles daarmee te bespreken met hem rechtstreeks).  Maar laat ons abstractie hiervan maken en wie het overdoseringsverhaal van rilatine/concerta wil dat een groot deel van zijn zenuwstelsel kapot maakte en waarvan hij in 2012 nog maar drie jaren aan ontwend is, moet dat bij hem navragen (als ouder draag ik overigens, mea maxima culpa, medeschuld in toestaan om hem dit te geven in opdracht van Dr. Ingrid Claeys omdat ik pas nadien de bijwerkingen ontdekte en las in de bijsluiter dat het over een puur verdovend middel gaat waarvoor Armstrong al zijn titels verloor).

We zijn 2002/2003: In dit rapport zie je duidelijk hoe de trend naar evaluaties gaat, maar toch heeft de juffrouw er GELUKKIG nog de gemiddelde klasproeven bij geschreven, en het is duidelijk dat Floris hier rimus inter pares speelt zonder veel inspanning met percentages vlot boven de 90%.

Als je geen weet hebt van Mariekes rapport erna, of papa's rapport heel ver ervoor, dan lijkt dit voldoende te zijn. De kolom 'BEH' en 'GEM' staan wellicht voor 'Behaald' en 'Gemiddeld' en daar moet je het dan ook mee doen.  Maar misschien heeft papa uiteindelijk ook niet alle documenten op tijd opgeslagen en bewaard voor het nageslacht en waren er misschien nog andere documenten.

Conclusie3: Floris haalt een stuk boven de 90% = procent = per honderd, en je kunt wel details zien, maar zelfs geen wegingscoëfficiënt qua uren, dus niemand kan nadien nog met een Excel gemakkelijk het echte procent berekenen. Sommige vakken worden zelfs met + of ++ gequoteerd, zodat het de anno 2012 eigenlijk wel moeilijk is om die twee systemen door elkaar te interpreteren.  De opmerking 'prima resultaat' verzwijgt wellicht de pestproblemen die zich voordeden die met almaar meer rilatine door de moeder en lerares verdoezeld werden (maar de papa zag evenmin wat er aan de hand was, dus dit is zeker geen verwijt binnen dat tijdsbestek), of het is gewoon moeilijk iets 'negatiefs' te formuleren bij dit soort 'sublieme' rapporten, maar als ik nu bedenk dat we er zelf het CBO van Antwerpen bij betrokken toen we op advies van het CLB hem daarna in het Latijn 'stopten', denk ik dat het rapport best had aangevuld mogen worden met een opmerking naar 'houding in de groep' (in twee richtingen).

 

4. 1976-1977: Rapport(en) Jean Marc 6C: Klik hier - blz. 4 e.v. 

Detail: Sint-Leocollege afdeling A te Brugge, drie klassen 6de, hier betreft het 6C.

Hier zijn we bij de papa Jean Marc, mijzelf, beland. Wie eens goed wil lachen met alle namen van de elf kinderen, klik op deze link van mijn moeders 80ste verjaardag, meestal is dit trouwens de anekdote waarmee ik als interimair leerkracht start en ze meteen aan mijn 'lippen' hangen en tegelijk snel beseffen dat ik best hun energieniveau aan kan.

Volgende zaken vallen op:

opsommingsteken

Het rapport zelf (merk je minder), is uiterst mooi in gekleurd sterk papier, en met supermooi handschrift geschreven (raar dat mannen dit vroeger extreem goed konden en elke 'meester' en 'juffrouw' in het lagere rustige schoonschrijvers waren).  Nog raarder is dat je daarna ook het interdiocesane 'proefwerkattest' had dat er voor stond dat je ook een quotering kreeg die los van het schoolniveau stond en die toendertijd zelfs duidelijk maakte of je in een moeilijke school zat (interdiocesane punten waren dan hoger) dan wel een gemakkelijkere school zat (interdiocesane punten waren dan lager, de zware strijd tussen staatsscholen en de katholieke zuil was toen ook heel erg scherp en leraressen die scheidden waren niet langer welkom; wat een verschil zonder het absoluut goed te praten, maar het andere uiterste is ook een anti-these en ik hou liever van synthesen).

opsommingsteken

Op de flap van het rapport staan 4 gouden tips die vandaag nog altijd goud waard zijn.  Misschien kun je hieraan merken dat het toen een zuivere (mastodont) jongensschool was en op het rapport staan ook veel cijfers met TWEE semesters die een evolutie aantonen en de rubricering is glashelder, zei het dat men dit nu in de leraarsopleidingen afdoet als 'slecht' in de rubrieken Godsdienstleer, moedertaal, Frans, Wiskunde, Kennisvakken (wat een mooi woord!), Vaardigheidsvakken (wel akkoord dat er tegenwoordig meer belang wordt gehecht aan vaardigheidsvakken, maar zijn de leerkrachten daar wel toe in staat, want vroeger leerden leerkrachten ook instrumenten spelen en AL mijn leerkrachten konden mooi zingen omdat we elke week een uur kerkdienst hadden en daar ook wel moesten leren 'kwelen'). 

opsommingsteken

De punten zijn geschreven en niet getypt en dus moest men wel een heel gave indeling met rechts totalen per vakgroep maken waardoor je zowel met onderaan de hoofdtotalen zowel één globaal beeld kreeg, als dat je cijfermatig kon terugschakelen naar de elementen waaruit dat cijferbeeld bestond.  Mediaan en gemiddelde bestaat niet, maar er staat wel keihard een concurrentiële plaats op met ondubbelzinnige cijfers of rekenaanduidingen met teller en noemer naast elkaar.

opsommingsteken

Enkel dit rapport heeft onderaan ook een gedragscode en de handtekening van mijn vader Roger staat daar ook op (al kon ik die al perfect nadoen op die leeftijd) omdat het document echt mooi genoeg werd gemaakt om er zorgvuldig mee om te springen en het te bewaren.

Zoals vermeld volgt daarna het Getuigschrift van Basisonderwijs op interdiocesaan niveau en nu valt het mij pas op dat Dr. G. Tistaert van de wetenschappelijke leiding van K.U. Leuven zich zelfs daarmee moeide, samen met de diocesane inspecteur, maar dat de handtekening daar van de onderwijzer wel ontbreekt.

De erekaarten wijzen erop, dat dit soort technieken psychologisch ook al werkten om te werken, en dat dit ook een differentiatie gaf, want ik haald NIET zo'n kaart voor sport noch voor geschiedenis en zo. Ik vraag mij nu wel af wat ze toen met 'de eerste plaats in uitmuntendheid' eigenlijk bedoelden...

Conclusie4: Jean Marc behaalt 82,2% = procent = per honderd, dus minder dan zijn drie kinderen, en dit als totaal voor alle vakken. Je kunt het rapport echter diepgaand analyseren en er ook een gedragsquotering in terug vinden. Als je echter ook erachter kijkt hoe de plaats is binnen de klasgroep, en ook een interdiocesane vergelijking op super-school niveau, duidt het rapport aan dat het vroeger veel meer om 'kennisvakken' ging, en dat het nu meer over 'algemene kennis' gaat. De rapporten zelf waren duidelijk een huzarenopdracht voor de leerkrachten zelf, die niet alleen stuk voor stuk goed konden zingen, maar ook meesters waren in schoonschrift, en het rapport bevatte omvattend een psychologische vermaning naar de ouders dat school voor een verengd beeld stond voor het kind, maar dat ze de opvoeding zelf eigenlijk vooral verwachtten van de ouders, en eigenlijk nog meer van het kind zelf, dat snel zelf goed en kwaad moest onderscheiden van elkaar, en dit nog met de hardere hand dan nu met de zachtere hand en in een tijd waarin goed en kwaad niet altijd zo duidelijk van elkaar te scheiden zijn.

 

En nu hoop ik hiermee, dat het hek van de dam is op het lerarenforum, en dat we misschien na de trend van anti-these tegen het 'ouderwetse' onderwijs, misschien toch eens een synthese kunnen maken en ons de vraag durven stellen of we met de oude discipline de kinderen misschien wel sneller rijp maken op een aantal vlakken maar dat ze misschien wat nahinken op het vlak van zelfdiscipline en orde.  Zouden we niet de goede dingen kunnen halen uit beide systemen, en tot slot vooral rekening houden met ons eigen individuele kunnen om op die wijze niet alleen beter voor de klas te staan met een hybride houding waarbij we niet alleen de 'gemiddelde' of 'modale' leerling onderhouden, maar ook de sterkere toestaan een voortschrijdende voorsprong te nemen en tegelijk ook verantwoordelijkheid te geven om de 'achterschrijdende leerling' mee te trekken?  Iemand die lesgeeft wordt immers net slimmer van les te geven (daarom zijn alle leerkrachten meestal wel 'slim' maar moeten ze ook steeds opnieuw opletten voor hoogmoed en hoorde ik van mijn echtgenote na een maand al de opmerking 'dat ik thuis niet op school was')? 

En zouden we over onze rapporten niet eens kunnen één belangrijke vraag stellen:

Hoe zal het kind zijn eigen rapport lezen binnen 20 à 30 jaren als hij/zij het vergelijken zal met dat van zijn/haar kind?

 

5. Eindconclusie evolutie 1977-2012 

De echte eindconlusie moet u van mij zelf maken en misschien zelfs op drie niveaus:

opsommingsteken

Primo hoe kadert u zichzelf in evolutie (10 jaar geleden; waar wil u naar toe binnen 10 jaar)?

opsommingsteken

Secundo hoe situeert uw school zich?

opsommingsteken

Tertio in welke mate wil u uzelf als voorbeeld stellen en op deze wijze collega's mee begeesteren om een meer tijdloze begeleiding en 'rapportering' op te maken die de stempel des tijds beter volstaat dan de huidige en staat u genoeg stil bij een document dat ook in de toekomst misschien als bruikbaar middel kan gebruikt worden, of maken we er een gewoon papiertje van tussen de rest in een veelheid van informatie waar de informatiewaarde per eenheid drastisch zakt?

Maar als u wil dat ik u ook quoteer op honderd (pro-cent), zendt ze dan op naar info@logocom.be en ik zal een poging ondernemen om het naar godsvrucht en vermogen te 'beoordelen'.

VAN BELLE Jean Marc, Bellegoed, Bellegem, 30 oktober 2012, info@logocom.be - 056/25.25.20, http://www.facebook.com/jeanmarc.vanbelle.